De rijke historie van Gouda

1858

Op 1 mei 1858 de N.V. De Stearine Kaarsenfabriek Gouda opgericht door voormalig apotheker Van Iterson.

Lees meer

1858

Van Iterson had als ondernemende apotheker in de avonduren scheikunde gestudeerd en ging kaarsen maken. Als voorzitter van de ‘Commisie tot uitbreiding van het fabriekwezen in Gouda’ kwam hij in contact met de heren Schonevelt en Westerbaan die een bedrijf hadden dat glucosestroop uit aardappelen maakte. Omdat dit alleen kon met verse producten, werden de machines alleen gebruikt in de oogsttijd en Schonevelt en Westerbaan zochten naar mogelijkheden om deze beter te benutten. Van Iterson kreeg in 1853 de mogelijkheid om proef te draaien op deze machines en hier kaarsen te maken. In 1858, na positieve testresultaten van 5 jaar proefdraaien en het vervaardigen van voldoende startkapitaal, richtte Van Iterson op 1 mei 1858 de N.V. De Stearine Kaarsenfabriek Gouda op. Afbeelding: Andrinus Antonie Gijsbertus van Iterson.

1861

De N.V. De Stearine Kaarsenfabriek Gouda ontvangt een zilveren medaille tijdens de tentoonstelling van de Nederlandse industrie in Haarlem vanwege de hoge kwaliteit van de kaarsen.

1867

Wederom een prijs voor de kwaliteitskaarsen uit Gouda. Ditmaal zelfs een gouden medaille tijdens de wereldtentoonstelling in Parijs.

1880

Op 76-jarige leeftijd treedt oprichter Van Iterson af als president-directeur en wordt opgevolgd door IJssel de Schepper. Van Iterson blijft tot vlak voor zijn dood in 1897 nog wel verbonden aan het bedrijf als adviseur.

Lees meer

1880

IJssel de Schepper was een vooruitstrevend man. Hij begreep dat de kaars als verlichtingsinstrument zijn beste tijd had gehad, en verwachtte dat de verkoop van kaarsen als sfeer- en luxeartikel te weinig zou opleveren. Als gevolg hiervan ging het bedrijf zich steeds meer richten op de chemie. Afbeelding: Hendrik IJssel de Schepper.

1892

De Goudse Kaarsenfabriek wordt in 1892 als klant Nr. 1 ingeschreven in het debiteurenboek van de firma Philips Gloeilampen.

1897

In april bezoeken Koningin Emma en prinses Wilhelmina de kaarsenfabriek in Gouda.

Lees meer

1897

Koningin Emma en 17-jarige prinses Wilhelmina verklaarden zich ‘bijzonder tevreden over de inrichtingen’ van het bedrijf. Deze koninklijke kwalificatie resulteerde op 31 augustus 1899 (Koninginnedag) in het verlenen van het predicaat ‘Koninklijke’. Sindsdien stond er N.V. de Koninklijke Stearine Kaarsenfabriek Gouda op het drukwerk. Afbeelding: Het gastenboek van het koninklijk bezoek in 1897.

1901

Om groei en diversificatie te bevorderen werden de Chemische Fabriek uit Rotterdam en de Zeep- en Waspoederfirma T.P. Viruly & Co uit Gouda overgenomen.

1906

De volgende overname was een feit. De Koninklijke Waskaarsenfabriek uit Amsterdam wordt overgenomen. Hierdoor groeide het aantal werknemers tot boven de 600.

1908

Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de Kaarsenfabriek vervaardigde Jan Toorop, een van de belangrijkste Nederlandse beeldend kunstenaars uit de periode 1880-1910, twaalf litho’s over het werk in de fabriek.

1925

Gouda verpakkingen uit de jaren ’20.

1929

Een fusie vindt plaats tussen de Kaarsenfabriek Gouda en de N.V. Stearine-Kaarsenfabriek Apollo uit Schiedam.

Lees meer

1929

Gouda had door de recessie in de jaren 20 behoefte aan extra kapitaal. Apollo daarentegen beschikten niet over de gewenste technologie. Vandaar dat een fusie een voor de hand liggende oplossing was. De samengevoegde bedrijven gaan verder onder de naam NV Verenigde Fabrieken van Stearine en Chemische producten, beter bekend als Gouda-Apollo. Naast de productie van kaarsen worden ook steeds meer andere stearine-, oleïne- en glycerineproducten geproduceerd.

1936

Grote brand in de Kaarsenfabriek.

Lees meer

1936

Op het kantoorgebouw na ging de gehele fabriek in vlammen op. Er vielen hierbij geen slachtoffers, maar de materiele schade was enorm. Desondanks zette de directie de schouders eronder en begon met het herstellen van de fabriek. Zodoende kon de productie binnen enkele maanden hervat worden. Afbeelding: De schade door de brand was enorm.

1939 - 1945

Tijdens de oorlog was het moeilijk om aan grondstoffen te komen. Hierdoor verminderde de kaarsenproductie flink. Toch kon er tot vlak voor het einde van de oorlog op beperkte schaal worden geproduceerd. Eind 1944 werd de fabriek door de Duitsers in beslag genomen en lag de productie een klein jaar stil tot november 1945.

1952

Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de Kaarsenfabriek vervaardigde Jan Toorop, een van de belangrijkste Nederlandse beeldend kunstenaars uit de periode 1880-1910, twaalf litho’s over het werk in de fabriek.

1955

Gouda verpakkingen uit de jaren ’50.

1958

Tijdens het 100-jarig bestaan wordt de naam aangepast naar NV Koninklijke Stearine Kaarsenfabriek Gouda-Apollo. Deze naam dekte de lading eigenlijk niet meer in het geheel, aangezien de organische chemie (verwerken van vetzuren voor de kunststoffen- en cosmetische industrie) de kaarsenproductie steeds meer naar de achtergrond had gedrongen.

Lees meer

1958

De naam NV Koninklijke Stearine Kaarsenfabriek Gouda-Apollo dekte de lading eigenlijk niet meer in het geheel, aangezien de organische chemie (het verwerken van vetzuren voor de kunststoffen- en cosmetische industrie) de kaarsenproductie steeds meer naar de achtergrond had gedrongen.

1958

Kaarsjesavond in Gouda. Vanwege het 100-jarig bestaan schenkt de Kaarsenfabriek 1500 kaarsen ter verlichting van het Goudse stadhuis. Sindsdien worden elk jaar honderden kaarsen geleverd voor het evenement in Gouda, dat vlak voor Kerstmis plaatsvindt.

1960

De kaarsenfabriek verliest haar onafhankelijkheid als door een joint venture Unilever en het Amerikaanse Emery Industries beide 50% van de aandelen in handen krijgen. De fabriek moet afstand doen van het predicaat ‘Koninklijke’ en gaat verder onder de naam Unilever-Emery NV.

1970 - 1980

De oliecrisis van 1973 en 1979 had grote gevolgen voor de westerse economieën, zo ook voor de Nederlandse bedrijfstakken in de chemische industrie, waaronder Unilever-Emery. 

Lees meer

1970

The war between Israel and its Arab neighbors virtually stopped the flow of oil to Western countries. This caused large price increases in chemical raw materials and products derived from petroleum. For this reason, major expansions were no longer possible for Unilever-Emery, growth slowed and people were happy that the company was not making a loss.

1970

De eerste Gouda commercial verschijnt op TV.

1975

Gouda verpakkingen uit de jaren ’70.

1981

Door de teruggang in de (oleo)chemische industrie besluit Emery zich terug te trekken uit buitenlandse deelnemingen en zich te focussen op hun basis in Cincinnati. Unilever het 50% aandelenpakket over en doopt het bedrijf om tot Unichema Gouda

1983

Aangezien de kaarsenproductie nog slechts 1% van de omzet bedraagt (het grootste deel kwam voort uit de chemische bewerking van plantaardige en dierlijke oliën en vetten tot halffabricaten voor diverse producten), besluit Unichema de kaarsenfabricage over te dragen aan het familiebedrijf Bolsius in Schijndel.

Lees meer

1983

Na 125 jaar vertrekt de productie van Gouda kaarsen uit Gouda. Het personeel dat betrokken was bij de kaarsenproductie kon mee verhuizen naar het naastgelegen Waddinxveen, waar Bolsius een nieuwe productiehal had gebouwd. Unichema behoudt de fabriek in Gouda voor hun eigen activiteiten.

1989

Uit consumentenonderzoek blijkt dat Gouda met afstand het bekendste kaarsenmerk is van Nederland. 89% van de mensen kent het kaarsenmerk Gouda.

1995

Het Gouda assortiment in de jaren ’90.

2008

Een nieuw logo en de nieuwe pay-off ‘Enjoy the moment’ wordt gelanceerd. Gouda gaat zich meer richten om de speciale momenten nog specialer te maken door het gebruiken van de Gouda kaarsen . Tevens krijgen alle verpakkingen een update.

2008

Gouda introduceert de gouden cup voor de waxinelichten en maxilichten; een teken van kwaliteit. Tot op de dag van vandaag zijn de waxinelichten hierdoor duidelijk te onderscheiden met de concurrentie.

2016

Gouda herintroduceert het gehele assortiment en breidt de productrange uit met robuuste rustiekkaarsen en verfijnde geurkaarsen. Ook wordt de pay-off aangepast naar ‘Gouda, verlicht sinds 1858’ om de jarenlange kennis en ervaring in het kaarsen maken te benadrukken.